Wat is zwangerschapsdiabetes?

Als je zwanger bent, loop je het risico op suikerziekte, ook wel diabetes genoemd. Aangezien deze vorm van suikerziekte alleen tijdens een zwangerschap voorkomt, wordt het ook wel zwangerschapsdiabetes genoemd. Deze vorm van diabetes is echter heel anders dan wat normaal onder diabetes wordt verstaan. Eén van de grootste verschillen hierbij is, dat je van ‘gewone’ diabetes niet geneest, en zwangerschapsdiabetes gaat in de meeste gevallen gewoon weer over als je bevallen bent van je baby.

Het ontstaan van zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes wordt veroorzaakt door zwangerschapshormonen die tijdens je zwangerschap worden aangemaakt. Een aantal van deze hormonen heeft als bijwerking dat de werking van insuline wordt geremd, en dat terwijl jouw lichaam de insuline nodig heeft om suiker af te breken. Bij een tekort aan insuline, en je lichaam dus niet in staat is om de suiker voldoende af te breken, is er sprake van suikerziekte.

Wanneer je zwanger bent, vangt je lichaam de remming van insuline normaal gesproken op door extra insuline aan te maken. Op het moment dat dit niet gebeurt, wordt de hoeveelheid suiker in je bloed te hoog, en ontstaat zwangerschapsdiabetes. Ongeveer 3% van de zwangere vrouwen hier last van. Na de bevalling wordt de hormoonhuishouding weer als voor de zwangerschap en zal de diabetes langzaam aan weer verdwijnen.

Het is echter onduidelijk waarom sommige vrouwen het wel krijgen en de meeste vrouwen niet.

Gevolgen van zwangerschapsdiabetes

Onbehandelde zwangerschapsdiabetes kan zowel voor jou als voor je baby ernstige gevolgen hebben. Je baby krijgt een grote hoeveelheid suiker binnen, waardoor hij zelf extra insuline zal produceren om de suiker in het bloed af te breken. Dit proces zorgt er bij je baby voor dat de glucose (suiker) in zijn lichaam wordt omgezet in vet. Dit vet zorgt ervoor dat je baby te snel groeit en ook te zwaar wordt. De bevalling duurt om die reden vaak ook langer, en de kans op een keizersnee wordt vele malen groter. Het is dan ook logisch dat als jij zwangerschapssuikerziekte hebt, jouw baby groter en zwaarder is dan gemiddeld.

Naast het feit dat je baby te groot en te zwaar kan worden, loop jij lichamelijk ook veel risico’s. Zo heb jij een verhoogde kans op infecties, welke vaak resulteren in een ontsteking van de nieren, blaas, baarmoederhals en de baarmoeder.

Suikerziekte opsporen

Als je zwanger bent, zal jouw verloskundige of gynaecoloog je bij elk bezoek testen op suikerziekte. Zo wordt gekeken naar hoeveel je al bent aangekomen in je zwangerschap. Maar ook naar de klachten die je zelf aangeeft. Bij twijfel gekeken of er suiker in je urine aanwezig is. Zit daar suiker in, dan is de kans op zwangerschapsdiabetes groot. Je verloskundige of gynaecoloog zal sowieso controleren of jij zwangerschapsdiabetes hebt, als je aan één van onderstaande criteria voldoet:

• Je hebt een grote hoeveelheid vruchtwater
• Jouw baby is erg groot in verhouding tot de duur van je zwangerschap
• Je vorige kind was zwaarder dan 4 kilo bij de geboorte
• Jij bent 35 jaar of ouder
• Jouw familieleden met suikerziekte hebt
• Je in het verleden één of meer miskramen hebt gehad

Vaststellen met glucose tolerantietest

Als je verloskundige of gynaecoloog vermoedt dat je lijdt aan zwangerschapsdiabetes, zal je een glucose-tolerantietest (GTT) moeten ondergaan in het ziekenhuis. Je gaat naar de poli voor bloedprikken. Nadat er bloed bij je afgenomen is, krijg je een suikerdrankje te drinken. Na twee uur wachten wordt je bloed weer gecontroleerd. Op basis van het bloedsuikergehalte na de tweede keer bloedprikken, kan vastgesteld worden of je zwangerschapsdiabetes hebt, of niet. Als je wel suikerziekte hebt, zal je behandeld moeten worden.

Behandeling bij zwangerschapssuiker

Als je zwangerschapsdiabetes hebt, en je was voorheen bij de verloskundige onder controle, zal je vanaf nu onder controle staan van een gynaecoloog. Dit is omdat je een verhoogde kans hebt op complicaties gedurende je zwangerschap en bevalling. Ook mag je nu niet meer thuis bevallen. Je zal dus verplicht in het ziekenhuis moeten bevallen.

De behandeling zal in eerste instantie bestaan uit een dieet. In plaats van drie grote maaltijden per dag, is het verstandiger om meerdere kleine maaltijden te nuttigen. Ook wordt er in het dieet bepaald hoeveel koolhydraten je binnen mag krijgen. Koolhydraten zitten onder andere in brood, pasta, aardappelen en suikerhoudende producten.

Over het algemeen is het strikt opvolgen van een (streng)dieet voldoende om ervoor te zorgen dat de zwangerschapsdiabetes zich niet verder ontwikkelt. Zo lopen jij en je baby geen (verdere) schade. Blijft je bloedsuikerspiegel toch stijgen, ondanks dat jij je aan het dieet houdt? Dan zal je extra insuline moeten toedienen om het niet verder te laten escaleren.

Gevolgen na de bevalling

Ook na je zwangerschap kan de zwangerschapsdiabetes nog complicaties geven. Op latere leeftijd heb je ongeveer 50% kans om een reguliere vorm van diabetes te krijgen. Dit is dan vaak diabetes type II.

Heb je tijdens een zwangerschap zwangerschapsdiabetes gehad? Dan heb je bij je volgende zwangerschap maar liefst 90% kans om weer zwangerschapsdiabetes te ontwikkelen. Je zal daarom bij elk volgende zwangerschap vanaf het begin onder controle staan van een gynaecoloog. Je gaat dan dus niet meer naar een verloskundige.