Waterpokken

Waterpokken is een besmettelijke kinderziekte, die meestal ook onschuldig is. Je herkent het aan vlekjes, blaasjes en korstjes die over het gehele lichaam verschijnen. De medische naam voor waterpokken is varicella. Bijna iedereen krijgt als kind een keer, meestal in de winter of in het begin van de lente. Daarna maak je antistoffen tegen de ziekte aan en ben je ertegen beschermd. De meeste kinderen krijgen het als ze tussen de één en acht jaar zijn. Op 12-jarige leeftijd heeft bijna 95% van de kinderen waterpokken gehad. Het is erg zeldzaam om het een tweede keer te krijgen.

Besmetting met het waterpokkenvirus

Het waterpokkenvirus bevindt zich in de keel en neus van een besmet persoon en kan op twee manieren verspreid worden. Enerzijds via druppeltjes in de lucht, die verspreid worden door praten of hoesten. Anderzijds via direct contact met vocht dat uit de blaasjes komt. Voorkomen dat je besmet wordt door het waterpokkenvirus is lastig. Iemand is namelijk al besmettelijk vanaf 2 dagen voordat de eerste blaasjes op de huid verschijnen. Je kunt dan dus nog niet zien dat iemand waterpokken heeft. Nadat de blaasjes ingedroogd zijn, kan de ziekte niet langer verspreid worden.

Symptomen van waterpokken

Waterpokken begint meestal met hangerigheid, verkoudheid en keelpijn. Je kind voelt zich niet lekker en heeft geen zin in eten, mogelijk heeft het ook lichte koorts. Vervolgens ontstaan over het hele lichaam kleine rode vlekjes. De eerste vlekjes zijn meestal zichtbaar op de romp. Daarna verspreiden ze zich over de rest van het lichaam, ook in de mond, tussen het haar en op de geslachtsdelen. Op de benen en armen zitten meestal relatief minder vlekjes.

Binnen 6 tot 12 uur veranderen deze vlekjes in blaasjes met helder vocht, die erg kunnen jeuken. Na een paar dagen wordt het vocht in de blaasjes troebel, waarna ze uitdrogen. De blaasjes krijgen dan een korstje. Tussen het zichtbaar worden van de vlekjes en het indrogen van de blaasjes zit ongeveer 10 dagen. Dit is een continue proces, waarbij steeds nieuwe vlekjes ontstaan. Op het lichaam zijn in deze fase tegelijkertijd vlekjes zichtbaar als ook bultjes met helder of troebel vocht en korstjes.

Voorbeeld van waterpokken bij een jong kind

Medicijnen tegen waterpokken

Medicijnen tegen waterpokken zijn er helaas niet. Ook zijn er geen medicijnen waar het sneller van overgaat. Middelen om de symptomen van de waterpokken te verlichten zijn er wel. Vooral de jeukende vlekjes en bultjes zijn erg vervelend. Hierop kun je een koelende vloeistof aanbrengen om de jeuk te verminderen en de blaasjes sneller te laten opdrogen. De onderstaande middelen kun je zonder recept kopen bij de drogist of apotheek:

Een haverbadje kan ook jeuk verlichtend werken. Bij pijnlijke blaasjes in de mond kan een (water)ijsje of koele drank de pijn verzachten. Verder is het raadzaam om de nagels van je kindje schoon te houden en kort te knippen. Ook wil je voorkomen dat je kind de blaasjes open krabt. Door krabben wordt de jeuk namelijk erger en kunnen infecties en kleine littekens ontstaan. Kleine kinderen kun je washandjes om de handjes geven, zo kunnen ze zichzelf niet openkrabben.

Douchen en in bad gaan mag gewoon, maar houd er rekening mee dat (erg) warm water de jeuk kan verergeren. Koud of lauw water kan de jeuk juist verlichten.

Een aanvullende behandeling van de ziekte is meestal niet nodig. Doorgaans geneest waterpokken binnen 10 dagen. Heb je eenmaal een keer de waterpokken gehad, dan krijg je het niet nog een keer. Wel kan het waterpokkenvirus in het lichaam blijven en op latere leeftijd opnieuw actief worden. Dit kan dan plaatselijke huiduitslag geven, gordelroos genoemd.

Waterpokken bij pasgeboren baby’s

Hoewel jonge kinderen meestal niet echt ziek zijn van waterpokken, kan de ziekte bij baby’s jonger dan 3 maanden ernstiger verlopen. De kans dat jouw baby waterpokken krijgt is echter klein. De meeste aanstaande moeders hebben zelf ooit waterpokken gehad. Dan bevinden zich antistoffen in het bloed, die via de placenta aan de baby doorgegeven worden. Pasgeboren baby’s worden zo de eerste drie maanden tegen de ziekte beschermd. Als je baby gedurende deze periode ziek wordt, zal hij slechts een milde vorm krijgen. Maar als jij als moeder geen waterpokken hebt gehad, dan mist jouw baby deze natuurlijke bescherming. Neem daarom uit voorzorg contact op met je huisarts wanneer je pasgeboren baby symptomen van waterpokken heeft.

Baby
Baby

Waterpokken en zwangerschap

De meeste vrouwen hebben tijdens hun jeugd al eens waterpokken gehad. Heb je al eens waterpokken gehad? Dan hoef je je geen zorgen te maken: je kunt niet opnieuw besmet raken. Vrouwen die de ziekte nooit gehad hebben of in een zeer lichte vorm, zijn juist extra vatbaar voor het waterpokkenvirus.

Wanneer je tijdens het eerste trimester van je zwangerschap waterpokken krijgt, is de kans erg klein dat je de ziekte overdraagt op jouw ongeboren kindje. Je kunt er wel erg ziek van zijn, met hoge koorts. Hoge koorts is gevaarlijk tijdens de zwangerschap omdat het weeën kan opwekken met een vroeggeboorte als gevolg. In zeldzame gevallen raakt de baby tijdens het eerste trimester van de zwangerschap toch besmet met het waterpokkenvirus. Dit kan leiden tot ernstige afwijkingen aan het zenuwstelsel, de ogen of ledematen. De kans hierop is gelukkig erg klein.

Wanneer je tijdens het derde trimester van je zwangerschap in aanraking komt met het virus, kan jouw ongeboren kindje ook besmet worden. De baby kan hierdoor na de geboorte erg ziek worden. Het afweersysteem van een pasgeborene is namelijk nog niet goed ontwikkeld. De infectie met het waterpokkenvirus kan leiden tot complicaties zoals een longontsteking of een hersenvliesontsteking. Het afweersysteem van de pasgeborene heeft nog maar weinig weerstand hiertegen.

Neem daarom altijd contact op met jouw huisarts of verloskundige wanneer je zwanger bent en (denkt dat) je besmet bent met het waterpokkenvirus. Vooral als je bijna uitgerekend of net bevallen bent.

Uiteraard wil je voorkomen dat jouw kindje of de baby van iemand anders zo ziek wordt. Houd jouw kind met waterpokken daarom uit de buurt van zwangere vrouwen en pasgeboren baby’s.
Hetzelfde geldt overigens voor andere zieke mensen die nog nooit waterpokken hebben gehad. Ook zij zijn extra vatbaar voor het waterpokkenvirus en krijgen vaker complicaties wanneer zij er alsnog ziek van worden.

Waterpokkenvaccin

Hoewel er een vaccin bestaat tegen waterpokken, is inenting niet opgenomen in het landelijke rijksvaccinatieprogramma. Je krijgt het vaccin normaal gesproken dus niet. Het waterpokkenvaccin is wel tegen betaling op recept verkrijgbaar via de (huis)arts, GGD of vaccinatiecentrum. Ouders kunnen hun kind vanaf 11-12 maanden laten inenten tegen waterpokken. De kosten van het waterpokkenvaccin worden niet vergoed via de basiszorgverzekering. Mogelijk worden ze wel vergoed via een aanvullende zorgverzekering.

Wil je zwanger worden en heb je nooit de waterpokken gehad? Of weet je niet zeker of je de kinderziekte ooit gehad hebt? Dan kan de huisarts controleren of je een zogenaamde immuun status hebt. Er wordt dan in jouw bloed gekeken of er antistoffen voor het waterpokkenvirus aanwezig zijn. Heb je geen antistoffen in je bloed en loop je, bijvoorbeeld vanwege je werk, een verhoogd risico op blootstelling aan het virus? Dan is het raadzaam om je laten vaccineren. Wacht na de vaccinatie minimaal één maand met zwanger worden.

Mag mijn kind met waterpokken naar de kinderopvang?

Elke kinderopvang mag zelf bepalen hoe zij omgaan met zieke kinderen. Meestal verschillen de richtlijnen die zij hanteren omtrent waterpokken echter niet erg van elkaar. Aangezien een kind al besmettelijk is voordat de eerste tekenen van de ziekte zichtbaar zijn, heeft het weren van zieke kinderen van de opvang weinig zin. Meestal zal het beleid dan ook zijn dat als het kind zich goed genoeg voelt gewoon gebruik gemaakt mag worden van de kinderopvang. Contact met (zeer) jonge baby’s kan hierbij wel het beste vermeden worden omdat zij kwetsbaarder zijn voor de ziekte.

In het vliegtuig met waterpokken

Waterpokken is een besmettelijke ziekte die in kleine afgesloten ruimtes, zoals in de cabine van een vliegtuig, makkelijk verspreid kan worden. Vliegmaatschappijen hanteren daarom vaak regels wanneer jij of jouw kind waterpokken heeft. Meestal is een verklaring van een arts vereist waarin staat dat de besmettelijke fase van de waterpokken voorbij is. Maar de regels verschillen per maatschappij, dus controleer deze voordat je op reis gaat zodat je goed voorbereid bent.

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.