Zwangerschap & werk

Als je zwanger bent en een baan hebt, valt er een hoop te regelen. Wellicht hebben je collega’s het al een beetje in de gaten gehad, maar er komt natuurlijk een moment dat je je werkgever officieel op de hoogte moet stellen van je zwangerschap. En dat is natuurlijk ook hartstikke leuk om te doen. Officieel mag je tot 3 weken voor je verlof ingaat bij je werkgever melden dat je zwanger bent. In de praktijk komt dat natuurlijk nauwelijks voor; als je een gezonde werkrelatie hebt, zul je ruim van te voren aangeven wanneer je uitgerekend bent. Je kunt tijdens je verlof natuurlijk niet werken. Zo kan je werkgever ook tijdig voor eventuele vervanging tijdens je verlof zorgen.

Minder werken als het te zwaar is

Na de eerste drie maanden heb je op je werk nog voldoende tijd voordat je met zwangerschapsverlof gaat. Wellicht wil je na je verlof minder gaan werken, dit kun je nu dan al bespreken met je werkgever. Als je langer dan een jaar bij dezelfde werkgever in dienst bent, mag dat volgens de wet. Als je een baan hebt die je door je zwangerschap minder goed kunt uitvoeren, bijvoorbeeld omdat het lichamelijk te zwaar is of omdat het risico’s voor het ongeboren kind met zich meebrengt, is je werkgever verplicht het een en ander hiervoor te regelen. Wellicht kun je ander aangepast werk doen.

Als je zwanger bent, kan het zijn dat je op je werk anders of minder goed functioneert dan je van jezelf gewend bent. Je kun last hebben van vermoeidheid of van concentratie- en/of geheugenproblemen. Gelukkig hebben ze daar in de wet rekening mee gehouden. Zo heb je als zwangere vrouw recht op een extra pauze als het even niet meer gaat, tot maximaal 1/8 deel van je werktijd. Je werkgever kan je nu ook niet verplichten om over te werken of nachtdiensten te draaien als die bij je werk horen. Deze regels gelden tot een half jaar na je verlof.

16 weken zwangerschapsverlof in Nederland

Als je een baan hebt, heb je recht op 16 weken zwangerschapsverlof. Je verlof kan 6, maar minimaal 4 weken voor de uitgerekende datum ingaan. Je werkgever kan vragen om een zwangerschapsverklaring; deze hebben ze nodig voor het UWV. Een werkgever kan het salaris van een zwangere vrouw die met verlof is namelijk terugvorderen. Na de bevalling heb je altijd recht op minstens 10 weken bevallingsverlof, ook al wordt je baby later geboren dan verwacht. Als je een eigen bedrijf hebt of zelfstandige bent, kun je een zwangerschaps- en bevallingsuitkering aanvragen bij het UWV.

Recht op kinderopvangtoeslag

Als je na je verlof weer aan de slag gaat en gebruik gaat maken van kinderopvang, kun je voor de kosten een toeslag krijgen. Deze kinderopvangtoeslag moet je binnen 3 maanden nadat je kindje naar de opvang gaat aanvragen. Voorwaarde is wel dat de opvang van je kind geregistreerd is bij het Landelijk Register Kinderopvang. Deze regeling is inkomensafhankelijk: je krijgt meer toeslag naarmate je salaris lager is, maar ook wanneer je ruim boven modaal verdient, bestaat meestal nog recht op een flink bedrag aan kinderopvangtoeslag.

Als je na je zwangerschapsverlof nog niet in staat bent om weer te gaan werken, dan krijg je een Ziektewet-uitkering en word je 100% doorbetaald. Als je vlak voor je zwangerschapsverlof ziek was en na de bevalling weer in goede doen bent, houd er dan rekening mee dat je verlof eerder afgelopen kan zijn dan gepland. De ziekteweken tellen mee met de 16 weken verlof waar je recht op hebt.

Tot je kind 8 jaar is, kun je 26 weken ouderschapsverlof krijgen. Je kunt dit op verschillende manieren spreiden. Het is echter gebruikelijk om het in een aaneengesloten periode van 6 maanden te doen; dan neem je steeds de helft van het aantal uren dat je per week werkt verlof.